8 điều khi chụp ảnh film chuyên nghiệp phải biết

Người chụp ảnh film chuyên nghiệp trên 10 năm cần phải nắm vững rất nhiều khía cạnh từ kỹ thuật đến cảm quan nghệ thuật, đồng thời phải hiểu sâu về chất liệu của từng loại phim và cách chúng tương tác với ánh sáng, môi trường, cũng như các quy trình xử lý hậu kỳ.

Sau đây là những yếu tố quan trọng mà một nhiếp ảnh gia film lâu năm cần nắm rõ:

Hiểu rõ về các loại phim và đặc điểm riêng của chúng

Người chụp ảnh film lâu năm cần hiểu sâu về các loại phim khác nhau như phim đen trắng, phim màu, phim đảo ngược (slide), và phim chụp tức thời (instant film). Mỗi loại phim có cách phản ứng khác nhau với ánh sáng, màu sắc, độ tương phản và chi tiết bóng sáng.

Ví dụ, phim Kodak Portra nổi tiếng với tông màu da tự nhiên, thích hợp chụp chân dung, trong khi phim Fujifilm Velvia lại được ưa chuộng bởi gam màu rực rỡ, sống động, lý tưởng cho chụp phong cảnh. Khi hiểu rõ đặc tính của từng loại phim, người chụp có thể lựa chọn phù hợp cho từng tình huống chụp cụ thể, đồng thời điều chỉnh các yếu tố như ISO và độ nhạy sáng sao cho ảnh đạt được chất lượng tốt nhất.

Một nhiếp ảnh gia film chuyên nghiệp không chỉ cần biết cách chọn phim mà còn phải dự đoán được kết quả của từng loại phim trong các điều kiện ánh sáng và cảnh vật khác nhau.

Kiến thức về các loại máy ảnh film và kỹ thuật chụp

Sự khác biệt giữa các loại máy ảnh film, từ máy rangefinder, SLR đến máy ảnh medium format như Rolleiflex, yêu cầu người chụp phải có kiến thức sâu rộng về cơ chế vận hành của từng loại.

Ví dụ, người dùng Rolleiflex – một máy ảnh medium format hai ống kính (twin-lens reflex), cần hiểu rõ cách điều chỉnh tiêu cự qua ống ngắm trên cùng, đồng thời phải chú ý đến góc nhìn khác biệt của hai ống kính. Điều này đòi hỏi sự tỉ mỉ và kiểm soát tuyệt đối trong quá trình chụp. Đồng thời, máy SLR như Minolta sẽ có cách lấy nét và điều chỉnh khung hình khác, yêu cầu người chụp phải nhanh nhạy trong việc điều chỉnh khẩu độ và tốc độ màn trập.

Một nhiếp ảnh gia lâu năm cũng cần nắm rõ cách thức bảo dưỡng, sửa chữa và hiệu chỉnh máy ảnh để đảm bảo máy luôn ở tình trạng hoạt động tốt nhất, điều mà chỉ có kinh nghiệm dài hạn mới có thể giúp họ nhận ra sớm các vấn đề.

Quy trình tráng phim và in ảnh thủ công

Chụp ảnh film không chỉ dừng lại ở việc chụp mà còn bao gồm các công đoạn hậu kỳ như tráng phim và in ảnh thủ công trong phòng tối. Người chụp chuyên nghiệp cần hiểu sâu về các hóa chất dùng để tráng phim, từ developer, stop bath đến fixer, và cách chúng ảnh hưởng đến kết quả của ảnh chụp.

Ví dụ, khi tráng phim đen trắng, thời gian ngâm trong developer và nhiệt độ của dung dịch đều có thể thay đổi độ tương phản và độ sáng của hình ảnh cuối cùng. Đối với in ảnh, việc lựa chọn giấy in, điều chỉnh thời gian phơi sáng qua máy phóng (enlarger), và sử dụng kỹ thuật dodging và burning sẽ quyết định đến chi tiết và sắc thái cuối cùng của bức ảnh.

Điều này đòi hỏi sự tỉ mỉ và kinh nghiệm thực hành liên tục để có thể kiểm soát hoàn toàn quy trình.

Hiểu biết sâu rộng về ánh sáng và phơi sáng

Ánh sáng là yếu tố cốt lõi trong nhiếp ảnh, và đối với người chụp ảnh film, việc hiểu rõ cách ánh sáng tương tác với phim là vô cùng quan trọng. Do phim không có khả năng điều chỉnh hậu kỳ dễ dàng như kỹ thuật số, người chụp phải nắm rõ các nguyên tắc về phơi sáng, đặc biệt là trong các điều kiện ánh sáng phức tạp.

Ví dụ, việc sử dụng kỹ thuật zone system do Ansel Adams phát triển là một phương pháp phơi sáng nổi tiếng để đạt được chi tiết tối ưu trong cả vùng sáng và tối của bức ảnh.

Một nhiếp ảnh gia chuyên nghiệp cần phải có khả năng đọc được ánh sáng một cách chính xác, cho dù dùng máy đo sáng tích hợp trong máy ảnh hay đo sáng thủ công, và biết khi nào cần phải overexpose hoặc underexpose tùy theo loại phim.

Phong cách cá nhân và phát triển thẩm mỹ nhiếp ảnh

Sau nhiều năm trải nghiệm và làm chủ các kỹ thuật cơ bản, nhiếp ảnh gia film chuyên nghiệp cần phát triển được phong cách cá nhân. Điều này không chỉ là về cách chọn loại phim hay thiết bị mà còn về cách kể câu chuyện qua hình ảnh, lựa chọn chủ đề, góc chụp và ánh sáng để thể hiện cái tôi sáng tạo.

Một nhiếp ảnh gia lâu năm sẽ có khả năng biến hóa từ chụp ảnh chân dung, phong cảnh đến thể loại ảnh đường phố hoặc trừu tượng, mỗi thể loại lại đòi hỏi cách tiếp cận riêng. Phong cách cá nhân là kết quả của quá trình tìm tòi, học hỏi, và thực hành liên tục, đồng thời phải biết cách thổi hồn vào từng bức ảnh, khiến người xem cảm nhận được tâm trạng và cảm xúc mà người chụp muốn truyền tải.

Kiểm soát hoàn toàn quy trình lưu trữ và bảo quản phim

Một nhiếp ảnh gia film chuyên nghiệp với hơn 10 năm kinh nghiệm không thể bỏ qua khâu lưu trữ và bảo quản phim một cách tỉ mỉ và chính xác.

Phim ảnh, đặc biệt là film 35mm hoặc medium format, có thể bị ảnh hưởng nặng nề bởi các yếu tố môi trường như độ ẩm, nhiệt độ và ánh sáng. Người chụp ảnh lâu năm cần hiểu rõ rằng việc bảo quản đúng cách sẽ kéo dài tuổi thọ của cuộn phim cũng như duy trì chất lượng của hình ảnh trên đó.

Ví dụ, việc lưu trữ phim chưa sử dụng ở trong ngăn mát của tủ lạnh giúp làm chậm quá trình lão hóa do nhiệt độ và ánh sáng, đặc biệt là với những cuộn phim đã hết hạn nhưng vẫn được sử dụng vì các hiệu ứng đặc biệt mà chúng có thể mang lại.

Ngoài ra, sau khi phim đã được tráng, cần biết cách bảo quản ảnh phim trong môi trường không có ánh sáng trực tiếp, nơi khô ráo, và tránh tiếp xúc với không khí quá ẩm hoặc nhiệt độ cao, vì phim có thể bị mốc hoặc phai màu theo thời gian. Một chuyên gia cũng phải nắm rõ việc sử dụng các chất bảo quản hoặc cách thức lưu trữ như dùng bìa nhựa acid-free hoặc các bìa lưu trữ phim chất lượng cao để tránh hư hại.

Với ảnh in ra từ phòng tối, quá trình bảo quản còn phải bao gồm việc lựa chọn giấy in phù hợp, đảm bảo ảnh không bị vàng ố hoặc biến đổi màu sắc theo thời gian. Sự hiểu biết này không chỉ giúp bảo vệ thành quả lao động của nhiếp ảnh gia mà còn là cách để gìn giữ giá trị của các bức ảnh theo thời gian, phục vụ cho các dự án triển lãm hoặc lưu trữ lịch sử.

Kỹ thuật chụp phơi sáng dài và cách tận dụng ảnh sáng yếu

Kỹ thuật chụp phơi sáng dài là một lĩnh vực đòi hỏi sự kiên nhẫn và am hiểu sâu về ánh sáng, tốc độ màn trập, và cách ảnh hưởng của thời gian phơi sáng đến hình ảnh cuối cùng. Với một nhiếp ảnh gia film chuyên nghiệp, việc làm chủ kỹ thuật này không chỉ tạo ra các bức ảnh độc đáo với các vệt sáng mờ ảo hay chuyển động mềm mại, mà còn cho phép họ chụp trong điều kiện ánh sáng yếu mà không cần dựa vào ánh sáng nhân tạo.

Ví dụ, khi chụp cảnh đường phố vào ban đêm hoặc bầu trời đầy sao, người chụp sẽ điều chỉnh tốc độ màn trập để mở trong thời gian dài hơn, cho phép ánh sáng yếu từ các nguồn như đèn đường hoặc ánh sao dần dần ghi lên phim.

Tuy nhiên, chụp phơi sáng dài cũng đòi hỏi sự chuẩn bị kỹ lưỡng, chẳng hạn như sử dụng tripod để giữ cho máy ảnh không bị rung, đồng thời điều chỉnh khẩu độ sao cho phù hợp để tránh hiện tượng overexposure hoặc starburst khi ánh sáng quá mạnh. Một ví dụ khác có thể là khi chụp thác nước, nhiếp ảnh gia film có thể sử dụng phơi sáng dài để làm mềm dòng nước, tạo ra hiệu ứng mờ ảo mượt mà, trong khi giữ chi tiết của các phần khác của cảnh vật như đá hoặc cây cối.

Đối với một người đã có trên 10 năm kinh nghiệm, việc nắm vững và sáng tạo với kỹ thuật phơi sáng dài không chỉ giúp tạo nên phong cách riêng mà còn là cách để khám phá và thể hiện vẻ đẹp của những khoảnh khắc mà mắt thường không thể nhận ra.

Khả năng đánh giá và sử dụng các kỹ thuật sửa lỗi trong quá trình in ảnh

Mặc dù tráng phim và in ảnh thủ công có thể tạo ra những bức ảnh đẹp, nhưng không phải lúc nào quá trình này cũng hoàn hảo ngay từ đầu. Một nhiếp ảnh gia film có kinh nghiệm sẽ biết cách khắc phục các lỗi phổ biến như underexposure (thiếu sáng), overexposure (thừa sáng), hoặc các vấn đề về chi tiết vùng tối và vùng sáng quá chênh lệch. Điều này đòi hỏi kiến thức sâu về các kỹ thuật sửa lỗi trong phòng tối, chẳng hạn như sử dụng các phương pháp như dodging và burning.

Dodging là kỹ thuật giảm lượng ánh sáng tiếp xúc với giấy ảnh ở những vùng quá sáng trong quá trình in, giúp giữ lại chi tiết và tạo độ cân bằng sáng tối hài hòa hơn. Ngược lại, burning là việc thêm ánh sáng vào những vùng tối để làm nổi bật chi tiết mà có thể bị chìm lấp do thiếu sáng. Chẳng hạn, khi in một bức ảnh phong cảnh với bầu trời quá sáng, nhiếp ảnh gia có thể dùng kỹ thuật burning để tăng độ tối của vùng trời, trong khi sử dụng dodging để giảm độ sáng ở phần đất phía dưới, từ đó tạo nên sự cân bằng giữa các yếu tố trong bức ảnh.

Không chỉ vậy, một chuyên gia còn biết cách áp dụng các kỹ thuật sửa lỗi sau khi phim bị các vấn đề như xước hoặc đốm. Trong những trường hợp này, việc sử dụng các phương pháp thủ công để loại bỏ các lỗi trong quá trình in là điều cực kỳ quan trọng để tạo ra bức ảnh hoàn hảo. Điều này thể hiện sự tinh tế và sự am hiểu sâu sắc của nhiếp ảnh gia film trong việc làm chủ quy trình in ảnh thủ công và khả năng sáng tạo để khắc phục các khó khăn trong từng bước xử lý.