Những người theo tôn giáo có đạo đức hơn những người vô thần không?

Bằng chứng toàn cầu về thành kiến đạo đức trực giác cực đoan đối với những người vô thần.

Mở đầu

Bằng chứng toàn cầu về thành kiến đạo đức trực giác cực đoan đối với những người vô thần.

Đó là tiêu đề nổi bật của một nghiên cứu gần đây được công bố trên Nature. Và nó đã khiến nhiều người xôn xao.

Nghiên cứu này do Will Gervais dẫn đầu, một nhà tâm lý học tiến hóa và văn hóa tự nhận mình quan tâm đến lý do tại sao con người tin vào những gì họ tin về thế giới. Ông là người điều hành Phòng thí nghiệm Niềm tin và Đạo đức tại Đại học Kentucky.

Trong một bài phản hồi có tiêu đề Bạn có thể làm người tốt mà không cần Thượng Đế? nhà văn Brandon Withrow của Daily Beast đã bắt đầu bằng cách nhấn mạnh một phát hiện đáng chú ý từ nghiên cứu của Gervais: phần lớn mọi người kết luận rằng một kẻ giết người hàng loạt có khả năng là vô thần cao hơn là người theo tôn giáo.

Mặc dù đánh giá này có thể phản ánh quan điểm của nhiều người theo tôn giáo, Withrow viết, nhưng chắc chắn rằng nó không phải là kết luận có ý thức của hầu hết những người vô thần, những người thấy khó khăn trong việc vượt qua định kiến xã hội.

Trong khi đó, Phys nhấn mạnh phát hiện rằng ngay cả những người vô thần vẫn giữ quan điểm rằng con người sẽ làm điều xấu trừ khi họ sợ bị trừng phạt bởi những vị thần toàn năng.

Con người không thực hành những gì họ thuyết giảng

Dimitris Xygalatas, một trong những đồng tác giả của nghiên cứu, đã làm rõ các phát hiện trong một bài tiểu luận gần đây có tiêu đề Những người theo tôn giáo có đạo đức hơn không? Xygalatas lập luận rằng con người nói chung không thực hành những gì họ thuyết giảng, và trích dẫn một thí nghiệm được biết đến với tên gọi Nghiên cứu về Người Samaria nhân từ, trong đó tôn giáo không thể hiện vai trò trong hành vi giúp đỡ người khác.

Nhìn chung, Xygalatas viết, các kết quả rất rõ ràng: Không quan trọng cách chúng ta định nghĩa đạo đức như thế nào, những người theo tôn giáo không hành xử đạo đức hơn những người vô thần, mặc dù họ thường nói (và có lẽ tin) rằng họ có.

Connor Wood, người sáng lập blog Science on Religion, không hoàn toàn đồng ý với điều này. Trong một bài viết gần đây – Vâng, tôn giáo có liên quan đến đạo đức. Đây là cách mà nó liên quan – Wood thừa nhận rằng mối liên hệ giữa tôn giáo và đạo đức là phức tạp, và chúng ta nên nghiên cứu vấn đề này một cách kỹ lưỡng hơn.

Nhưng, Wood viết, người thường đóng góp cho ORBITER, có một số vấn đề trong bài luận của Xygalatas làm lu mờ vấn đề, khiến việc đánh giá rõ ràng xem tôn giáo có hay không liên quan đến đạo đức trở nên khó khăn hơn.

Wood tiếp tục phân tích những gì ông coi là bốn sai sót trong bài luận của Xygalatas, bao gồm việc nó sai lầm ở một số điểm quan trọng về tác động của tôn giáo đối với hành vi.