Cẩm nang du lịch Ba Bể

Ba Bể là một trong những hồ nước ngọt tự nhiên lớn nhất Việt Nam, thuộc Vườn Quốc gia Ba Bể, là điểm đến du lịch sinh thái nổi tiếng.

Hồ Ba Bể nằm cách thành phố Bắc Kạn 70 km về phía tây bắc, thuộc xã Nam Mẫu, huyện Ba Bể. Hồ được hợp thành từ ba hồ Pé Lèng, Pé Lù và Pé Lầm. Ba Bể nằm ở độ cao 145 m so với mực nước biển, dài hơn 8 km, nơi rộng nhất khoảng 3 km, diện tích mặt nước khoảng 500 ha, độ sâu trung bình 20 m, nơi sâu nhất 35 m, được bao bọc bởi những dãy núi đá vôi và có nhiều suối ngầm, hang động. Ba Bể có nhiều loài cá nước ngọt, trong đó có những loài đặc biệt quý hiếm được ghi vào sách đỏ Việt Nam như cá chép kình, cá rầm xanh, cá chiên.

Năm 1995, hồ Ba Bể đã được Hội nghị Hồ nước ngọt thế giới tại Mỹ công nhận là một trong 20 hồ nước ngọt đặc biệt cần được bảo vệ. Năm 1996, hồ được công nhận di tích lịch sử văn hóa quốc gia. Năm 2011, Ba Bể được công nhận là khu Ramsar – khu bảo tồn đất ngập nước có tầm quan trọng của thế giới.

cam-nang-du-lich-ho-ba-be-nhavantuonglai

Di chuyển

Bắc Kạn thuộc vùng Đông Bắc Bộ, cách Hà Nội 165 km. Từ Hà Nội tới Bắc Kạn có hai đường là theo quốc lộ 3 cũ (khoảng 3 tiếng di chuyển, đi được xe máy) và theo cao tốc Hà Nội – Thái Nguyên sau đó vào tiếp quốc lộ 3, thời gian khoảng 2 tiếng (chỉ đi được ôtô).

Từ thành phố Bắc Kạn đến hồ Ba Bể theo hai cách: đi tỉnh lộ 256, khoảng 60 km hoặc tỉnh lộ 257 đến chợ Đồn và đi tiếp đến Ba Bể, khoảng 70 km.

Xe khách xuất phát từ bến xe Mỹ Đình (Hà Nội). Bạn có thể chọn các nhà xe chạy tuyến Hà Nội – Bắc Kạn hoặc Cao Bằng. Các xe này thường đi qua những điểm du lịch nổi tiếng, trong đó có hồ Ba Bể.

Với du khách từ Thành phố Hồ Chí Minh và các tỉnh thành phía Nam, cách di chuyển hợp lý nhất là bay tới Hà Nội và đi theo hướng dẫn kể trên.

Mùa đẹp

Du khách có thể đến hồ Ba Bể quanh năm bởi mỗi mùa có những nét đặc trưng riêng. Mùa mưa từ tháng 4 đến tháng 10, mùa khô từ tháng 11 đến tháng 2 năm sau, trời lạnh sâu, nhiều nơi xuống 0 độ C, có thể xuất hiện băng giá.

Tuy vậy, thời tiết đẹp nhất để du lịch hồ Ba Bể là từ tháng 2 đến tháng 4, khi trời mát mẻ, nhiệt độ từ 25 đến 30 độ. Vào ngày 9 và 10 tháng giêng, có nhiều lễ hội mang đậm bản sắc văn hóa của các dân tộc trong vùng.

Lưu trú

Có rất nhiều khách sạn và homestay ở khu vực quanh hồ Ba Bể với giá dao động cho phòng hai người từ 150.000 đồng đến 1,2 triệu đồng. Các nhà cộng đồng có giá 70.000-100.000 đồng một người.

Các khu lưu trú sát hồ Ba Bể, có ban công hay cửa phòng nhìn ra hồ đều là những homestay của người địa phương, thường bao gồm cả những phòng cộng đồng. Các tiện nghi ở đây đều chỉ ở mức cơ bản. Nếu du khách muốn ở nơi được trang bị đầy đủ hơn, sẽ phải chọn nơi lưu trú xa ven hồ 1 đến 2 km, ở khu vực cổng vườn quốc gia.

Theo gợi ý của Tripadvisor, du khách có thể chọn những nơi sau: Khách sạn Thái Bình, Saigon Ba Bể Hotel, Khách sạn vườn quốc gia Ba Bể, An Thảo Ba Bể Hotel và các homestay như Huyền Hảo, Trần Xuân, Hoàng Nguyên, Minh Quang.

Cắm trại ven hồ là một trải nghiệm mới được nhiều du khách yêu thích gần đây. Một số địa điểm tham khảo gồm: Bãi đất bồi cuối sông Lèng ở bản Pác Ngòi, bãi Hội Xuân, vườn Lạc Ngà, động Puông. Giá dao động từ 1 đến 2 triệu đồng một người, tùy thuộc dịch vụ trọn gói hay từng phần.

Chơi đâu

Tham quan hồ Ba Bể

Tham quan hồ Ba Bể, du khách có thể chọn hình thức thuê xuồng, kayak, SUP (ván chèo đứng) hoặc thuyền độc mộc. Thường có hai bến xuất phát: hồ Ba Bể và sông Năng.

– Xuồng máy: 12 người một xuồng (khách Việt) và 10 người một xuồng (khách nước ngoài). Giá thuê dao động từ 300.000 đồng đến 1 triệu đồng tùy thời gian (2 đến 8 tiếng) và tuyến.

– Kayak và SUP: Đây là những dịch vụ mới 2-3 năm gần đây. Giá thuê khoảng 1,2 đến 1,5 triệu đồng cho một nhóm 3 thuyền trong một ngày. Du khách sẽ được trang bị áo phao để bảo đảm an toàn. Số lượng tối đa cho 3 thuyền là 6 người.

Ngoài việc đến tận nơi thuê các dịch vụ, du khách có thể chọn tour khởi hành từ Hà Nội kết hợp chèo SUP, kayak và trekking xuyên rừng quốc gia, chinh phục thiên nhiên ở một trong những nơi đẹp của miền Bắc. Giá tour trọn gói dao động từ 2 đến 3 triệu đồng một người, đi vào hai ngày cuối tuần.

– Thuyền độc mộc: Đây là phương tiện di chuyển lâu đời của người dân tộc Tày quanh hồ. Phương tiện này mang nét văn hoá truyền thống. Thuyền được tạo từ một cây gỗ lớn chiều rộng khoảng 50 cm, chiều dài từ 5 đến 10 m, sử dụng một mái chèo. Thuyền độc mộc thường chỉ đi được 2-3 người.

Các điểm đến trên hành trình khám phá hồ Ba Bể gồm có:

Bản Pác Ngòi

Bản Pác Ngòi hay khu du lịch văn hóa Pác Ngòi, xã Nam Mẫu, là nơi sinh sống của đồng bào dân tộc Tày nằm sát bờ sông Lèng và hồ Ba Bể, với khoảng 40 nhân khẩu. Hầu hết các khu lưu trú nằm ở bản này. Bản có những ngôi nhà sàn cổ, lợp ngói máng âm dương, kiến trúc đặc trưng người Tày. Dân bản chủ yếu sống bằng nghề trồng trọt và chăn nuôi, đánh bắt thủy hải sản từ hồ Ba Bể. Tại đây du khách sẽ được thưởng thức đặc sản địa phương như cơm lam, cá nướng thịt chua, xôi ngũ sắc, tham gia các hoạt động cùng bà con như đánh cá, chèo thuyền độc mộc, xem các thiếu nữ Tày hát then.

Động Hua Mạ

Động Hua Mạ nằm trong vườn quốc gia Ba Bể. Từ chân núi Cô Đơn lên động khoảng 300 m, đã có bậc thang nên tiện di chuyển. Cửa động rộng 3 m, cao 5 m, trong lòng rộng khoảng 1 ha, độ cao lên tới 40-50 m với rất nhiều vách và nhũ đá. Theo truyền thuyết, đây là nơi ma quỷ ngự trị, về sau có vị tướng triều đình đi tuần nghe được tiếng hú của những oan hồn nên đã tổ chức một lễ lớn, mổ ngựa, lấy đầu ngựa để tế lễ. Sau lễ, những tiếng hú biến mất. Trải qua năm tháng, nơi đây đã mọc lên những khối nhũ đá và được coi là điểm đến linh thiêng.

Thác Đầu Đẳng

Thác Đầu Đẳng nằm trên sông Năng, giữa Bắc Kạn và Tuyên Quang. Sông Năng chảy qua núi đá vôi Lũng Nham tạo thành động Puông, chảy đến bản Húa Tạng thì bị hàng trăm tảng đá lớn chặn lại tạo thành dòng thác. Thác Đầu Đẳng dài hơn 1.000 m với 3 tầng, mỗi tầng cách nhau 3-4 m. Địa điểm du lịch này cũng là nơi xuất hiện loài cá chiên, một trong những loài cá hiếm, có con nặng tới vài chục kg.

Ao Tiên

Ao Tiên là một hồ nước nhỏ rộng chừng 3 ha, có những mạch nước ngầm thông với hồ Ba Bể và những hang động gần đó nên dù nằm cách hồ khoảng 100 m, Ao Tiên luôn đầy ắp nước. Xung quanh ao là các bậc thang phủ đầy rêu phong, các núi đá vôi và những cánh rừng già. Không gian xung quanh ao khá yên bình, tĩnh lặng và chứa đựng sự bí ẩn, khơi gợi trí tò mò của du khách.

Ăn gì

Cá nướng

Cá nướng là món ăn quen thuộc của người dân địa phương. Những con cá được dân chài đánh bắt tươi ngon nhất được làm sạch, ướp các gia vị đặc trưng rồi cho lên than hồng nướng. Cá ngon hơn khi ăn nóng, cùng với các món ăn địa phương khác.

Lạp xưởng

Lạp xưởng ở hồ Ba Bể được làm từ thịt lợn bản. Một điểm độc đáo là lạp xưởng nơi đây được tẩm ướp với gừng đá, loại gừng cay thơm chỉ mọc trên vùng núi đá vôi mang hương vị riêng. Sau khi chế biến, lạp xưởng được mang đi hun khói hay gác bếp để có thể bảo quản lâu. Đây là món ăn yêu thích của nhiều người, ngon hơn khi nhắm cùng rượu địa phương.

Thịt gác bếp

Cũng giống như thịt trâu gác bếp của bà con vùng cao Tây Bắc, đồng bào dân tộc Tày cũng xem đây là một phương pháp để giữ thịt sử dụng quanh năm. Thịt lợn treo gác bếp không những có thể bảo quản được lâu mà mùi vị cũng đậm đà hơn. Ngày nay đồng bào ở đây vẫn làm món thịt gác bếp vào các dịp đãi khách quý hay có hội họp lễ Tết.