Bastet là con gái của mặt trời, nữ thần Ai Cập cổ đại ban đầu là một nữ chiến binh sư tử dũng mãnh – một người phụ nữ mạnh mẽ với đầu của một con mèo lớn.
Bastet là con gái của mặt trời, nữ thần Ai Cập cổ đại ban đầu là một nữ chiến binh sư tử dũng mãnh – một người phụ nữ mạnh mẽ với đầu của một con mèo lớn. Theo thời gian, hình tượng của bà dần chuyển thành một chú mèo nhà dễ nhận ra cho đến khi, cùng với sự thuần hóa của con người, vai trò của bà hoàn toàn biến mất. Tôi đoán rằng thật khó để coi một chiếc máy phát ra tiếng rừ rừ lông xù cọ vào chân bạn là một nữ thần mặt trời toàn năng.
Điều kỳ lạ
Không có nhiều vị thần mèo trong tôn giáo. Bastet là vị thần nổi tiếng nhất. Ngoài ra còn có Dawon, con hổ cái mang nữ thần chiến binh Durga vào trận chiến; vị thần báo Barong Ket của Bali; Ovinnik, chú mèo đen xua đuổi ma quỷ trên các trang trại Ba Lan; và Li Shou của Trung Quốc, cũng được nông dân tôn sùng vì tiêu diệt chuột. Với sự phổ biến của mèo trong cuộc sống chúng ta, có lẽ bạn nghĩ rằng chúng sẽ có nhiều hiện diện hơn trong các tín ngưỡng tôn giáo.
Có lẽ chúng ta có thể chỉ ra sự thiếu trân trọng của những người có tín ngưỡng đối với mèo. Đó là chủ đề của một nghiên cứu vào năm 2019, được công bố trên Journal for the scientific study of religion. Samuel Perry, phó giáo sư tại Đại học Oklahoma, và Ryan Burge, trợ lý giáo sư tại Đại học Eastern Illinois, muốn đánh giá sự sở hữu thú cưng trong cộng đồng người đi nhà thờ. Người theo tôn giáo thích chó hơn mèo rất nhiều: 74,9% so với 40,3%.
Với hơn 70 triệu con chó được sở hữu, người Mỹ nuôi chó nhiều gấp 2,5 lần so với Trung Quốc, quốc gia xếp thứ hai. Chúng ta cũng thích chi tiền cho thú cưng: hơn 72 tỷ đô la vào năm 2018. Con số này lớn hơn tổng số tiền chi cho tất cả các môn thể thao.
Nghiên cứu trước đây chỉ ra rằng truyền thống tôn giáo và việc diễn giải Kinh thánh một cách tường minh không nhất thiết dự đoán việc sở hữu thú cưng, dù nhóm nghiên cứu phát hiện ra rằng những người theo đạo Tin lành (evangelical) ít có khả năng nuôi thú cưng hơn các tín ngưỡng tiến bộ. Điều này cũng đúng với những người thường xuyên đi nhà thờ.
Mục tiêu nghiên cứu
Trong nghiên cứu này, Perry và Burge đã sử dụng một khảo sát năm 2018 với 2.348 người tham gia. Một nửa số người được hỏi trả lời về việc sở hữu thú cưng, với số lượng trung bình là 1,72 thú cưng trên mỗi hộ gia đình. Họ đã phân tích số liệu về ba nhóm tôn giáo lớn nhất: người theo đạo Tin lành, người Tin lành dòng chính (mainline Protestants), và người Công giáo.
Ý nghĩa Kinh thánh chỉ ảnh hưởng đến những người theo đạo Tin lành. Vì Kinh thánh không hoàn toàn ủng hộ tổ chức PETA, với tất cả những lời chỉ thị về việc thống trị vương quốc động vật, những người sùng đạo có xu hướng ít ủng hộ quyền động vật hơn và dễ chấp nhận sự tàn ác đối với các loài khác.
Việc sở hữu thú cưng cũng có tính chính trị: chó có xu hướng sống ở những khu vực nông thôn, nơi nghiêng về phe Cộng hòa, trong khi mèo chiếm ưu thế ở các thành phố, nơi có xu hướng ủng hộ Đảng Dân chủ.
Khía cạnh thú vị nhất trong nghiên cứu của họ liên quan đến suy đoán về tâm lý học của người sở hữu thú cưng. Rõ ràng, những hộ gia đình tôn giáo nhất suy nghĩ về những gì thú cưng có thể làm thay vì nhận nuôi chúng vì những gì chúng là.
Chúng tôi dự đoán rằng chủ nghĩa bảo thủ Cơ đốc – thể hiện qua sự gắn kết với đạo Tin lành và cách diễn giải Kinh thánh tường minh – sẽ dự đoán việc sở hữu các loại thú cưng gia đình có giá trị thực tiễn hơn như chó, nhưng không nhất thiết là mèo.
Người nuôi mèo thường bị coi là những cá nhân cô lập, lo âu, trong khi người yêu chó là những người xã hội và hướng ngoại. Thực tế, những chuyến thăm công viên cho chó và việc đi dạo trong khu phố dường như là động lực chính để nuôi chó. Các gia đình lớn có xu hướng tôn giáo hơn và nuôi nhiều chó hơn.
Khía cạnh cô lập của người nuôi mèo gần đây đã bị xem nhẹ. Vài người phụ nữ điên không thể làm hỏng hình ảnh của tất cả chúng ta. Việc nuôi thú cưng có lợi cho sức khỏe tinh thần: có một con vật giảm lo lắng và trầm cảm, cũng như tăng cường lòng tự trọng ở người lớn và trẻ em.
Kinh nghiệm cá nhân
Sau hơn hai thập kỷ sống cùng mèo, tôi có hai nhận xét cá nhân về nghiên cứu này và các nghiên cứu liên quan.
Dù mèo là những loài động vật độc lập, chúng không phải là loài không xã hội. Vợ tôi và tôi có ba con mèo. Mỗi buổi tối, cả ba đều vây quanh chúng tôi trên ghế sofa; đây là một bức ảnh thực tế mà vợ tôi chụp khi chúng tôi đang xem phim. Hầu như không có đêm nào mà cả ba không ngủ trên giường của chúng tôi – giữ khoảng cách xã hội, như cách mèo thường làm. Hằng ngày, hai con luôn ở trong văn phòng khi tôi viết; con thứ ba đã chiếm một ô nhỏ bên ngoài cửa văn phòng của tôi.
Giống như các loài động vật khác, mèo phản ứng với cách bạn đối xử với chúng. Nếu bạn coi chúng như loài không xã hội, chúng sẽ đáp lại như vậy. Nếu bạn thường xuyên chơi đùa và bế chúng, đặc biệt là từ nhỏ, bạn sẽ có một người bạn đồng hành suốt đời. Vì mèo là loài cực kỳ lãnh thổ, nếu bạn tạo ra một môi trường sống phù hợp với nhu cầu của chúng – nhiều chỗ để leo cao và nhìn ra cửa sổ – chúng sẽ thích sống trong môi trường đó. Nhận nuôi một con mèo và từ chối đáp ứng nhu cầu của chúng đảm bảo sẽ gây ra hành vi không xã hội.
Bình luận khác
Nhận xét thứ hai là suy đoán hơn. Tôn giáo phương Tây dựa trên quyền lực từ trên xuống. Chúa đưa ra mệnh lệnh; con người tuân theo. Điều này phù hợp với tâm lý học của chó (nói rõ là chúng tôi cũng yêu chó). Chó hiểu phần thưởng và hình phạt. Nếu chúng có thể đọc, chúng sẽ yêu Kinh thánh.
Hình phạt không có tác dụng với mèo. Chúng không được thiết kế như vậy. Nếu bạn hét vào một con mèo khi nó đi tiểu trên thảm của bạn, nó sẽ nghĩ, Tại sao con vượn này lại hét lên? chứ không phải Mình không nên làm điều này. Bạn có lẽ không nên nuôi mèo nếu bạn không thể chấp nhận đặc điểm tâm lý này của chúng.
Mèo hiểu phần thưởng, đó là lý do tại sao việc huấn luyện bằng tiếng bấm lại hiệu quả đến vậy. Chúng sẽ không bao giờ hiểu rằng đi tiểu + thảm = xấu, nhưng chúng sẽ hiểu rằng đi tiểu + hộp cát = phần thưởng, đặc biệt nếu bạn gắn phần thưởng đó với tiếng bấm. (Huấn luyện bằng tiếng bấm cũng hiệu quả với chó, ngựa và các loài động vật khác.)
Nếu bạn được huấn luyện để tin vào một vị thần trừng phạt tội phạm và ban thưởng cho những người trung thành, bạn sẽ dễ dàng hiểu chó. Ngược lại, mèo nhà là hậu duệ của loài động vật săn mồi khét tiếng nhất của tự nhiên. Chúng không cần sự trừng phạt hay các vị thần của bạn, nhưng chúng sẽ chấp nhận phần thưởng của bạn. Hãy coi đó như việc trả thuế mười phần.
