Hãy nghĩ về người tốt bụng nhất mà bạn biết. Người có thể hòa nhập với bất kỳ nhóm nào, không ai có thể ghét họ, hoặc người làm cho căn phòng trở nên ấm áp và vui vẻ hơn chỉ bằng sự hiện diện của mình.
Điều gì khiến họ trở nên như vậy? Tại sao họ lại hòa nhã, dễ mến hay tốt bụng? Bạn nghĩ điều gì làm cho một người trở thành một người bạn đồng hành tuyệt vời?
Thực tế chỉ có hai điều khiến ai đó trở nên dễ mến.
Đây là loại lời khuyên đến từ một trong những nhà tư tưởng nổi tiếng về sự tốt bụng trong lịch sử: Benjamin Franklin. Bài luận của ông, On Conversation (Về Đối Thoại), đầy những lời khuyên thiết thực và đáng ngạc nhiên là rất hiện đại về cách trở thành một người tốt.
Franklin bắt đầu bằng việc lập luận rằng chỉ có hai điều thực sự khiến ai đó trở nên dễ mến
Đầu tiên, họ phải thật sự quan tâm đến những gì người khác nói. Thứ hai, họ phải sẵn lòng bỏ qua hoặc tha thứ cho những lỗi nhỏ. Nói cách khác, trở thành người bạn đồng hành tốt có nghĩa là lắng nghe người khác và bỏ qua những khuyết điểm của họ. Việc thông minh, hiểu biết, có óc hài hước hay đẹp trai có thể gây ấn tượng, nhưng chúng chẳng là gì nếu thiếu hai nguyên tắc đơn giản này.
Kiểu người không ai thích
Từ đây, Franklin tiếp tục đưa ra danh sách những lỗi phổ biến mà mọi người thường mắc phải khi ở cùng người khác. Đây là những điều khiến người khác không thích họ. Chúng ta thậm chí có thể nhận ra, với một cảm giác hụt hẫng, rằng chúng ta cũng mắc phải một số điều này.
Nói quá nhiều và trở thành một mớ hỗn độn của tiếng ồn và vô nghĩa. Những người này thường nói về bản thân mình, nhưng ngay cả khi họ nói rất hay, cuối cùng nó vẫn chỉ là một cuộc độc thoại hơn là một cuộc trò chuyện thực sự. Franklin nhắc đến việc hài hước thế nào khi thấy những kiểu người này tụ tập lại với nhau. Họ không nghe và không quan tâm đến những gì người kia nói; nhưng cả hai cứ nói tiếp bằng mọi giá, và luôn kết thúc cuộc trò chuyện trong sự chán ghét lẫn nhau.
Hỏi quá nhiều câu hỏi. Những người thẩm vấn là những người có sự tò mò vô lý… với hàng ngàn câu hỏi, và có thể khiến bạn cảm thấy như mình đang bị kẹt giữa một nhà phân tâm học và một luật sư. Điều này có thể không hoàn toàn xấu, nhưng Franklin lưu ý rằng thường thì điều đó chỉ xuất phát từ sự tò mò và thói tọc mạch. Những câu hỏi này chỉ nhằm khám phá bí mật… và phơi bày những sai lầm của người khác.
Kể chuyện. Bạn có biết những người luôn có một câu chuyện được chuẩn bị sẵn và kể ở mọi buổi gặp mặt không? Thật đau lòng. Họ sẽ hoặc hoàn toàn không nhận ra người khác chẳng quan tâm đến câu chuyện của mình, hoặc họ biết nhưng vẫn tiếp tục kể. Franklin lưu ý, Những người già thường mắc phải lỗi này nhất, điều mà chúng ta có thể nghĩ là hơi khắc nghiệt hoặc hài hước, tùy thuộc vào tuổi của chúng ta.
Tranh luận. Một số người luôn muốn tranh cãi hoặc tranh luận. Những người hay tranh cãi và bất đồng khiến mọi người xung quanh cảm thấy như phải cẩn trọng với từng lời nói. Nếu bạn đưa ra ngay cả ý kiến nhỏ nhất hoặc khiêm tốn nhất về điều gì đó, bạn sẽ khiến họ giận dữ và nổi nóng. Với họ, cuộc trò chuyện giống như một trận đấu quyền anh, và lời nói là những cú đấm được tung ra.
Đánh giá sai. Trêu chọc hoặc chế nhạo ai đó là một việc phải cẩn trọng. Chúng ta không bao giờ nên chế giễu những bất hạnh, khuyết điểm, hoặc dị dạng dưới bất kỳ hình thức nào, và luôn phải đảm bảo rằng chúng ta sẽ không làm ai đó buồn. Nếu có bất kỳ nghi ngờ nào về việc một trò đùa sẽ được tiếp nhận như thế nào, tốt nhất là đừng nói. Sự xúc phạm dễ dàng xảy ra và rất khó quên.
Không tuân theo lời khuyên của Benjamin Franklin
Về triết học thực tiễn
Bài luận của Franklin là một kho tàng những lời khuyên tuyệt vời, và bài viết này chỉ chạm đến những chủ đề chính. Nó thực sự đáng để bạn dành thời gian đọc toàn bộ. Khi đọc, bạn sẽ khó mà không mỉm cười hoặc nghĩ, Đúng rồi! Mình đã từng ở trong tình huống đó. Mặc dù thế giới đã thay đổi rất nhiều trong 300 năm kể từ khi Franklin viết bài luận, nhưng nhiều thứ vẫn hoàn toàn giống nhau. Quy tắc ứng xử cơ bản không hề thay đổi.
Nếu chỉ có một điều cần ghi nhớ từ bài luận của Franklin, nó nằm ở đoạn cuối, nơi ông nhắc lại công thức đơn giản để trở nên tốt bụng:
Hãy luôn sẵn lòng lắng nghe những gì người khác nói… và đừng chỉ trích người khác, cũng đừng phơi bày những sai lầm của họ, mà hãy nhẹ nhàng tha thứ hoặc giấu đi.
Vì vậy, để trở thành một người bạn đồng hành tốt, tất cả những gì bạn cần là lắng nghe và chấp nhận ai đó như chính họ.
Triết học không nhất thiết phải luôn là về những câu hỏi lớn về sự thật, cái đẹp, đạo đức, nghệ thuật, hay ý nghĩa. Đôi khi nó chỉ đơn giản dạy chúng ta cách để không trở thành một kẻ khó ưa.
