Tìm hiểu về ngôi thứ ba hạn chế trong viết lách

Ngôi kể thứ ba hạn chế là một điểm nhìn mà các nhà văn thường sử dụng khi viết tác phẩm hư cấu. Bạn có thể sử dụng ngôi kể thứ ba hạn chế để xây dựng sự căng thẳng, truyền tải sự phát triển cốt truyện và giới thiệu các đặc điểm nhân vật qua quan sát. Hiểu phong cách kể chuyện này rất quan trọng nếu bạn muốn theo đuổi sự nghiệp viết lách và cải thiện kỹ năng của mình.

Trong bài viết này, hãy cùng định nghĩa ngôi kể thứ ba hạn chế và xem xét khi nào và cách sử dụng nó, cung cấp các ví dụ mà bạn có thể tham khảo.

Ngôi kể thứ ba hạn chế là gì?

Ngôi kể thứ ba hạn chế là điểm nhìn sử dụng một người kể chuyện chỉ có quyền truy cập vào góc nhìn của một nhân vật duy nhất, một góc nhìn hạn chế. Điều này có nghĩa là người kể chuyện trải nghiệm cảm xúc và suy nghĩ nội tâm của một nhân vật và nhìn nhận các nhân vật xung quanh qua mắt nhân vật đó như một người quan sát.

Ngôi kể thứ ba hạn chế cho phép câu chuyện phát triển xung quanh nhân vật trung tâm mà không tiết lộ mọi chi tiết về những gì đang xảy ra cho người kể chuyện. Điều này khác với ngôi thứ nhất, nơi người đọc nhìn thấy các sự kiện của câu chuyện qua trải nghiệm trực tiếp của một hoặc nhiều nhân vật.

– Phạm vi hạn chế: Người kể chuyện chỉ biết suy nghĩ, cảm xúc và hành động của một nhân vật duy nhất, không biết gì về các nhân vật khác.

– Tạo cảm giác gần gũi: Ngôi kể này giúp tạo sự gần gũi giữa người đọc và nhân vật chính, bởi người đọc được trải nghiệm câu chuyện từ góc nhìn của nhân vật.

– Tăng cường sự bí ẩn: Với sự hạn chế thông tin, ngôi kể này có thể tạo ra yếu tố bí ẩn và sự hồi hộp, khi người đọc chỉ biết những gì mà nhân vật chính biết.

Khi nào sử dụng ngôi kể thứ ba hạn chế

Bạn có thể sử dụng ngôi kể thứ ba hạn chế để kể một câu chuyện qua một nhân vật mà bạn thấy độc đáo hoặc hấp dẫn. Nếu có điều gì đó xảy ra trong câu chuyện làm thay đổi quan điểm của nhân vật, ngôi kể thứ ba hạn chế giúp nhấn mạnh tác động của sự kiện đó đến cách suy nghĩ của họ. Ngôi kể thứ ba hạn chế giúp tạo ra các tình huống học tập vì đôi khi người đọc có thể hiểu hoàn cảnh trước nhân vật chính, hoặc họ có thể diễn giải tình huống theo cách khác. Phong cách này có thể phù hợp với cả tiểu thuyết dài và truyện ngắn.

Vì ngôi kể thứ ba hạn chế cho phép xây dựng sự căng thẳng bằng cách giữ lại thông tin mà người kể chuyện không có quyền truy cập, nó rất thành công trong các câu chuyện bí ẩn, đặc biệt là khi nhân vật trung tâm là người giải quyết vụ án. Các câu chuyện bí ẩn phát triển mạnh nhờ sự không chắc chắn, và ngôi kể thứ ba hạn chế tạo ra sự mong đợi bằng cách che giấu nhiều chi tiết.

Có nhiều lợi thế khi sử dụng ngôi kể thứ ba hạn chế làm quan điểm kể chuyện. Nó cho phép người đọc truy cập vào cảm xúc, suy nghĩ và mong muốn nội tâm của nhân vật, làm cho câu chuyện hấp dẫn hơn và giúp người đọc liên kết và quan tâm đến các nhân vật nhiều hơn. Vì lý do này, ngôi kể thứ ba hạn chế có thể đặc biệt hữu ích khi viết hư cấu vì người đọc có thể thích một bài viết hoặc cuốn sách cụ thể nếu họ cảm thấy có sự kết nối thực sự với một nhân vật hư cấu.

Ngôi kể thứ ba hạn chế ảnh hưởng đến phong cách văn học như thế nào?

Ngôi kể thứ ba hạn chế ảnh hưởng sâu sắc đến phong cách văn học và cách tiếp cận của tác giả đối với câu chuyện.

– Tạo sự gần gũi: Ngôi kể thứ ba hạn chế tạo ra sự gần gũi giữa người đọc và nhân vật chính, giúp người đọc dễ dàng đồng cảm và hiểu được tâm lý của nhân vật.

– Duy trì yếu tố bí ẩn: Với phạm vi thông tin hạn chế, ngôi kể này giúp duy trì yếu tố bí ẩn và sự bất ngờ, khi người đọc chỉ biết những gì nhân vật chính biết.

– Tập trung vào nhân vật: Ngôi kể này cho phép tác giả tập trung sâu vào sự phát triển của một nhân vật, giúp xây dựng nhân vật một cách chi tiết và phong phú.

Cách thể hiện ngôi kể thứ ba hạn chế trong văn học

Để thể hiện ngôi kể thứ ba hạn chế một cách hiệu quả, tác giả cần chú ý đến một số kỹ thuật viết lách cụ thể.

– Mô tả chi tiết: Tác giả cần mô tả chi tiết suy nghĩ, cảm xúc và hành động của nhân vật chính, giúp người đọc hiểu rõ hơn về nhân vật.

– Giới hạn thông tin: Tác giả cần duy trì sự giới hạn thông tin, chỉ cung cấp những gì nhân vật chính biết và trải nghiệm.

– Sử dụng ngôn ngữ phù hợp: Ngôn ngữ và giọng điệu của câu chuyện cần phù hợp với góc nhìn và tính cách của nhân vật chính.

Cách xây dựng nhân vật ngôi kể thứ ba hạn chế trong viết lách

Xây dựng nhân vật ngôi kể thứ ba hạn chế đòi hỏi sự tinh tế và chi tiết.

– Tạo hình nhân vật: Nhân vật chính cần được xây dựng một cách chi tiết, với tính cách, động cơ và mục tiêu rõ ràng.

– Phát triển tâm lý: Tác giả cần chú ý đến sự phát triển tâm lý của nhân vật, giúp người đọc hiểu và đồng cảm với những thay đổi và quyết định của nhân vật.

– Kết nối với cốt truyện: Nhân vật cần có mối liên hệ chặt chẽ với cốt truyện, mỗi hành động và quyết định của nhân vật cần góp phần vào sự phát triển của câu chuyện.

Cách khai thác ngôi kể thứ ba hạn chế hiệu quả?

Để khai thác ngôi kể thứ ba hạn chế hiệu quả, tác giả cần chú ý đến một số yếu tố quan trọng.

– Giữ nhịp độ câu chuyện: Tác giả cần duy trì nhịp độ câu chuyện hợp lý, đảm bảo sự hấp dẫn và duy trì sự quan tâm của người đọc.

– Tạo yếu tố bất ngờ: Ngôi kể này cho phép tác giả tạo ra những yếu tố bất ngờ và kịch tính, khi người đọc chỉ biết những gì nhân vật chính biết.

– Phản ánh tâm lý nhân vật: Tác giả cần phản ánh tâm lý và cảm xúc của nhân vật một cách chân thực, giúp người đọc dễ dàng đồng cảm và hiểu được nhân vật.

Mẹo để thành thạo ngôi kể thứ ba hạn chế

Dưới đây là một vài mẹo để sử dụng ngôi kể thứ ba hạn chế thành công:

– Chọn người kể mạnh mẽ: Quyết định ai là người kể chuyện—một người kể chuyện bên ngoài không tham gia vào câu chuyện hoặc một nhân vật gần gũi với nhân vật trung tâm. Góc nhìn bạn chọn có thể quan trọng đối với sự phát triển nhân vật và tiến triển câu chuyện.

– Hiểu nhân vật chính: Đảm bảo rằng bạn có sự hiểu biết vững chắc về nhân vật trung tâm của mình. Điều này giúp đảm bảo rằng cảm xúc, suy nghĩ và niềm tin của nhân vật có ý nghĩa trong thế giới của câu chuyện.

– Thử nghiệm các điểm nhìn khác: Thử viết lại một cảnh từ góc nhìn của một nhân vật không phải là nhân vật chính như một bài tập chỉnh sửa. Điều này có thể giúp phát triển sự khác biệt giữa nhân vật trung tâm và các nhân vật xung quanh. Duy trì quan điểm của bạn: Khi đã chọn người kể chuyện, hãy tiếp tục viết từ góc nhìn của họ. Điều này xây dựng nền tảng vững chắc cho người kể chuyện và phát triển giọng nói của họ trong suốt câu chuyện.

– Cân nhắc một người kể chuyện không đáng tin cậy: Một số câu chuyện có thể hưởng lợi từ những khúc ngoặt và tiết lộ có sẵn khi sử dụng một người kể chuyện không đáng tin cậy. Giọng kể dường như đáng tin cậy này giữ lại thông tin từ người đọc và đôi khi cố tình cung cấp thông tin sai lệch sau đó bị bác bỏ. Điều này có thể giúp tạo ra sự căng thẳng và đặt nền tảng cho các khúc ngoặt và câu chuyện hay hơn.

Làm thế nào để tìm cảm hứng, ý tưởng khi tạo ra ngôi kể thứ ba hạn chế?

Việc tìm cảm hứng và ý tưởng khi viết ngôi kể thứ ba hạn chế có thể được thực hiện qua nhiều cách khác nhau.

– Đọc nhiều tác phẩm: Đọc các tác phẩm văn học sử dụng ngôi kể thứ ba hạn chế để hiểu cách tác giả khác xây dựng và phát triển nhân vật cũng như cốt truyện.

– Quan sát thực tế: Quan sát cuộc sống xung quanh, lắng nghe câu chuyện của người khác để lấy cảm hứng và ý tưởng cho câu chuyện của mình.

– Sáng tạo tình huống: Tạo ra những tình huống thú vị và kịch tính, giúp nhân vật phát triển và câu chuyện trở nên hấp dẫn hơn.

Ví dụ về ngôi kể thứ ba hạn chế

Ví dụ 1

Hãy xem xét ví dụ này tập trung vào quan điểm của Jennifer:

Jennifer dậy sớm ba giờ trước khi đi làm mỗi sáng. Cô dành hai giờ trong số đó để chuẩn bị cho con học lớp một và lớp ba lên xe buýt. Sau đó, Jennifer mặc quần áo để đi làm, vội vã ra khỏi nhà quá nhanh để uống cà phê. Khi cô đỗ xe vào chỗ của mình trong bãi đỗ xe, cô dừng lại một lúc để thu dọn đồ đạc và cố gắng tập trung vào công việc. Cô chào đồng nghiệp Shannon khi bước vào tòa nhà, gạt đi một cái ngáp khác khi nói,

Chào buổi sáng Shan. Thứ hai của bạn thế nào?

Shannon trả lời rằng cô ấy vẫn ổn và bắt đầu kể một câu chuyện về cuối tuần của cô ấy khi họ bước vào thang máy và bấm tầng sáu. Thang máy đến tầng của họ, và Jennifer đi về phía bàn làm việc của mình, vẫy tay chào Shannon, người quay về phía phòng nghỉ. Jennifer bật máy tính và bắt đầu kiểm tra các email cô nhận được vào cuối tuần. Cô cảm thấy cơ thể mình thư giãn trên chiếc ghế mềm mại và tự hỏi liệu có ai nhận ra nếu cô chợp mắt vào giờ ăn trưa không.

Khi Jennifer nhấp qua tin nhắn cuối cùng của mình, cô thấy Shannon đang mỉm cười với cô qua bức tường ngăn của mình với hai cốc cà phê. Cô ấy nhướng mày, đưa một cốc cho Jennifer, người thở phào vui sướng.

Cảm ơn bạn rất nhiều, Shannon, Jennifer nói, Bạn không biết tôi cần cái này đến mức nào hôm nay đâu!

Ví dụ 2

Hãy xem xét ví dụ này thể hiện quan điểm của Robert:

Đó là sinh nhật lần thứ 30 của Robert. Anh không thể chờ để kiểm tra điện thoại và lướt qua những lời chúc mừng sinh nhật và tin nhắn tử tế từ gia đình và bạn bè. Robert yêu thích những buổi lễ kỷ niệm và hy vọng rằng ai đó ở nơi làm việc đã tổ chức một bữa tiệc bất ngờ.

Anh chưa từng đề cập rằng sinh nhật của mình sắp đến, nhưng anh biết rằng các đồng nghiệp của mình đã từng thích những buổi kỷ niệm trước đó của anh. Tuy nhiên, khi anh bước vào văn phòng, không ai đề cập đến sinh nhật. Anh chào từng đồng nghiệp anh đi qua, và họ đáp lại lời chào của anh với một nụ cười, nhưng không có lời chúc mừng sinh nhật nào. Sal, bạn thân nhất của anh ở văn phòng, thậm chí còn ở nhà vì bệnh.

Robert hoàn thành công việc trong ngày, nói lời tạm biệt thân thiện với mọi người ở văn phòng và lái xe về nhà. Anh đỗ xe vào sân và bấm mã để mở cửa gara. Robert nghiêng đầu khi nhận thấy ánh sáng phát ra từ dưới cửa.

Bất ngờ!

Sal đứng trước một nhóm bạn thân nhất của Robert, bao quanh bởi những trang trí sinh nhật. Robert chạy tới ôm Sal và từng người bạn của mình. Robert dành cả đêm còn lại để vui chơi với bạn bè và ăn mừng ngày yêu thích của mình.

Kết luận

Ngôi kể thứ ba hạn chế là một ngôi kể độc đáo và đầy tiềm năng trong viết lách. Bằng cách sử dụng ngôi kể này, tác giả có thể tạo ra những câu chuyện gần gũi, hấp dẫn và đầy yếu tố bất ngờ. Việc hiểu và áp dụng linh hoạt các kỹ thuật viết lách sẽ giúp tác giả khai thác hiệu quả ngôi kể thứ ba hạn chế, tạo ra những tác phẩm văn học độc đáo và phong phú.