Khoa học thần kinh chứng minh rằng đọc nhanh là điều vô lý

Bất chấp tuyên bố từ các ứng dụng đọc nhanh, hóa ra bạn thực sự phải đọc sách nếu muốn học từ nó.

Mở đầu

Bốn mươi năm trước, Donald Homa, một giáo sư tâm lý học tại Đại học Bang Arizona, chuyên về trí nhớ và nhận thức thị giác đối với kích thích ngôn ngữ, đã được liên lạc bởi các quan chức từ Học viện Đọc Nhanh Hoa Kỳ với một câu chuyện phi thường. Hai học viên của họ đã đạt tốc độ đọc vượt quá 100.000 từ mỗi phút, nhanh gấp mười lần so với tốc độ trung bình của học viên khác và nhanh hơn 300 lần so với người trưởng thành có học vấn đại học (thường nằm trong khoảng từ 200 đến 400 từ mỗi phút). Họ hỏi liệu ông có sẵn lòng đánh giá kỹ năng phi thường của hai người này trong môi trường phòng thí nghiệm không.

Homa, tò mò, đã vui vẻ đồng ý. Trong phòng thí nghiệm, ông yêu cầu hai người đọc nhanh toàn bộ một cuốn sách giáo khoa trình độ đại học và sau đó làm một bài kiểm tra trắc nghiệm để đánh giá khả năng hiểu. Sau khi hoàn thành cuốn sách trong vài phút, họ làm bài kiểm tra và thất bại hoàn toàn. Họ dường như không học được gì đáng kể.

Kỹ năng đáng chú ý duy nhất mà hai người đọc nhanh này thể hiện là khả năng lật trang một cách đáng kinh ngạc, Homa kết luận.

Mặc dù câu chuyện này chỉ là một giai thoại, nhưng nó minh họa điều mà các nhà khoa học đã phát hiện chung về đọc nhanh: Nó không hiệu quả.

Hai lý do chính khiến đọc nhanh không hiệu quả

Trong hơn nửa thế kỷ qua, các khóa học đọc nhanh luôn hứa hẹn sẽ cải thiện đáng kể khả năng đọc của một người mà không làm giảm khả năng hiểu. Những người ủng hộ tuyên bố rằng con người có thể trở thành người đọc nhanh bằng cách học cách tiếp nhận nhiều từ hơn với ít chuyển động mắt hơn và bằng cách làm im lặng giọng đọc nội tâm đi kèm khi đọc.

Tóm tắt hàng thập kỷ nghiên cứu trong một bài báo được xuất bản vào năm 2016, một nhóm các nhà khoa học nhận thức và ngôn ngữ học chuyên về khả năng đọc và nhận thức thị giác đã bác bỏ cả hai nguyên lý chính của đọc nhanh.

Đầu tiên, cách thị giác của con người hoạt động, bao gồm cả cấu trúc của mắt, đơn giản là không cho phép chúng ta nhìn thấy các từ ở vùng ngoại vi của trường nhìn một cách rõ ràng đủ để hiểu đầy đủ ý nghĩa của chúng. Do đó, khái niệm rằng toàn bộ khối từ có thể được hiểu ngay lập tức là phi lý. Hơn nữa, các thí nghiệm đã nhiều lần chứng minh rằng thị lực ngoại vi của người đọc nhanh không tốt hơn người đọc bình thường. Nó không thể được rèn luyện.

Thứ hai, làm im lặng giọng đọc nội tâm có thể giúp tiếp nhận văn bản nhanh hơn, nhưng dường như điều đó đi kèm với việc giảm khả năng hiểu. Âm thanh là yếu tố then chốt trong ngôn ngữ, vì vậy việc chuyển thông tin hình ảnh thành dạng âm thanh, ngay cả khi chỉ trong đầu, là cần thiết để hiểu đầy đủ các từ viết.

Đọc nhanh và chậm

Dù vậy, những người đứng sau các chương trình đọc nhanh vẫn chỉ ra dữ liệu cho thấy rằng tốc độ đọc của học viên được cải thiện trong khi vẫn giữ khả năng hiểu. Học viên được làm một bài kiểm tra trước và sau khóa học, thường ghi nhận sự cải thiện đáng kể. Tuy nhiên, các tác giả của báo cáo năm 2016 phản bác rằng những điều này thường không đáng tin cậy.

Đôi khi bài kiểm tra trước khó hơn bài kiểm tra sau, và những lúc khác, học viên được kiểm tra nhiều lần trên cùng một tài liệu. Trong cả hai trường hợp, việc cải thiện kết quả kiểm tra sau là điều không thể tránh khỏi do độ khó tương đối của bài kiểm tra hoặc do tiếp xúc lặp đi lặp lại, họ cho biết.

Khi các nhà khoa học xem xét kỹ lưỡng các khóa học đọc nhanh, họ liên tục phát hiện rằng học viên thực sự tăng tốc độ đọc, được đo bằng từ mỗi phút, nhưng sự gia tăng này đi kèm với việc giảm khả năng hiểu. Càng đọc nhanh, người ta càng nhớ ít hơn những gì đã đọc.

Ngày nay, có các ứng dụng tuyên bố làm cho việc đọc nhanh trở nên dễ dàng. Hầu hết các ứng dụng này trình bày từng từ của văn bản tại một vị trí cố định, cho phép người dùng điều chỉnh tốc độ hiển thị. Phương pháp này, được gọi là trình bày trực quan nối tiếp nhanh (rapid serial visual presentation), cho phép ánh mắt của người đọc giữ cố định – loại bỏ cái gọi là sự lãng phí khi quét từ từ. Tuy nhiên, những ứng dụng này cũng không hiệu quả. Khi người dùng tăng tốc độ hiển thị văn bản, khả năng hiểu của họ giảm xuống.

Hãy thử, nó nằm trong một cuốn sách

Vậy nếu đọc nhanh là điều vô lý, có cách nào để đọc nhanh hơn không? Câu trả lời là có, các tác giả của báo cáo nổi bật năm 2016 cho biết. Cách cải thiện là đọc nhiều hơn, kết hợp với việc mở rộng vốn từ vựng. Việc rèn luyện này đòi hỏi thời gian, nhưng giống như nhiều kỹ năng khác cần hàng giờ luyện tập để thành thạo, khả năng đọc cũng cần được mài giũa thông qua nỗ lực. Giống như một nghệ sĩ piano luyện tập mỗi ngày trong nhiều năm, một cầu thủ bóng rổ thực hiện vô số cú ném, hoặc một phi công dành hàng ngàn giờ bay, chuyên môn cần thời gian. Nó không thể được dạy thông qua một chương trình đào tạo 12 tuần.