8 cách để đạt được sự thể hiện bản thân

Thuật ngữ self actualization (thể hiện bản thân) được sử dụng rộng rãi trên mạng, nhưng làm thế nào để thực sự đạt được điều này?

Từ self actualization thường xuất hiện trên các blog tâm lý học phổ thông và sức khỏe tinh thần, nhưng điều này thực sự có nghĩa là gì? Làm thế nào để đạt được nó?

Self actualization trong mô hình nhu cầu của Maslow

Self actualization là đỉnh cao trong mô hình nhu cầu của Abraham Maslow, một mô hình động lực học con người được phát triển vào giữa thế kỷ 20. Thời điểm đó, tâm lý học chủ yếu tập trung vào cách chữa lành cho những người mắc bệnh, nhưng Maslow lại quan tâm đến việc giải thích điều gì thúc đẩy những người khỏe mạnh và khiến con người hạnh phúc ở cấp độ cơ bản.

Từ đó, ông đã xây dựng mô hình nhu cầu này. Nó thường được biểu diễn dưới dạng một kim tự tháp (dù Maslow không nhất thiết trình bày nó như vậy), với các nhu cầu cơ bản ở phía dưới và các nhu cầu tinh vi hơn ở phía trên. Khi một nhu cầu được đáp ứng, con người bắt đầu cảm nhận rõ ràng hơn nhu cầu tiếp theo trong kim tự tháp, và cứ thế tiếp tục. Khi leo lên kim tự tháp này, con người đầu tiên cảm thấy nhu cầu về thức ăn, sau đó là nhu cầu an toàn, rồi tình yêu, tiếp theo là lòng tự trọng, và cuối cùng là self actualization.

Maslow cũng cho rằng các nhu cầu này có thể được chia thành hai nhóm chính: nhu cầu thiếu hụt và nhu cầu phát triển. Nếu bạn không có thức ăn, bạn sẽ cảm nhận nhu cầu thiếu hụt. Mặt khác, nếu bạn cảm thấy hơi thất vọng vì tài năng của mình không bằng đồng nghiệp, bạn sẽ cảm nhận mong muốn phát triển (đây là một ví dụ về nhu cầu tự trọng).

Nhưng ở đỉnh cao của kim tự tháp này là self actualization, nhu cầu nhận ra tiềm năng của mình và trở thành tất cả những gì mình có thể đạt được. Như Maslow đã nói: What a man can be, he must be (Người có thể là gì thì phải là điều đó). Không có công thức chung cho điều này – những gì một người có thể trở thành sẽ khác so với người khác. Tuy nhiên, Maslow tin rằng một số hành vi nhất định có thể giúp định hướng mọi người đến một phiên bản self actualization phù hợp với họ. Trong cuốn sách The Farther Reaches of Human Nature, Maslow đã mô tả tám hành vi mà ông cho rằng sẽ dẫn đến self actualization.

Sống trong hiện tại

Maslow viết rằng một trong những đặc điểm của những người thể hiện bản thân là khả năng hòa mình vào hiện tại một cách tự nhiên. Self actualization, ông viết, means experiencing fully, vividly, selflessly, with full concentration and total absorption. (thể hiện bản thân có nghĩa là trải nghiệm đầy đủ, sống động, không vụ lợi, với sự tập trung và hòa mình hoàn toàn). Những khoảnh khắc như vậy là những thời điểm mà bản thân con người đang tự hiện thực hóa.

Nhận thức về các lựa chọn của mình

Hằng ngày, chúng ta thường xuyên đối mặt với những lựa chọn. Maslow lập luận rằng trong nhiều lựa chọn này, chúng ta có thể phân loại mỗi tùy chọn thành tiến bộ hoặc thụt lùi. Thay vì theo bản năng chọn lựa phương án an toàn, dựa trên nỗi sợ, chúng ta cần nhận thức rõ ràng về các lựa chọn và xem xét liệu có lựa chọn nào khuyến khích sự phát triển hay không. Self actualization is an on-going process (Tự hiện thực hóa là một quá trình liên tục), Maslow nhấn mạnh.

Hiểu rõ bản thân

Maslow viết: To talk of self actualization implies there is a self to be actualized. (Nói về thể hiện bản thân ngụ ý rằng có một bản ngã cần được hiện thực hóa). Thay vì tham khảo ý kiến xã hội, bạn bè, hay các thiết chế để biết cách mình nên cảm nhận và suy nghĩ về điều gì đó, hãy tìm hiểu bản thân mình. Chính những ý kiến này giúp xác định con người thật sự của bạn.

Thường xuyên trung thực

Không nhất thiết phải trung thực mọi lúc – đôi khi cần sự ngoại giao hoặc lịch thiệp. Maslow lập luận rằng sự trung thực thực sự, đặc biệt là với chính bản thân, là một phương pháp để chịu trách nhiệm. Each time one takes responsibility, this is an actualizing of the self. (Mỗi lần con người chịu trách nhiệm, đó là một lần thể hiện bản thân).

Đừng lo lắng về việc tuân thủ các chuẩn mực

Việc hiểu rõ bản thân cũng đồng nghĩa với việc bạn có thể tự tin dựa vào mình để đưa ra phán đoán. Tuy nhiên, điều này có thể khiến bạn không được lòng mọi người. Maslow nhấn mạnh rằng, chấp nhận điều này là điều không thể thiếu để thể hiện bản thân.

Tự hiện thực hóa liên tục

Self actualization is not only an end state, Maslow viết, but also the process of actualizing ones potentialities at any time, in any amount. (Tự hiện thực hóa không chỉ là một trạng thái cuối cùng mà còn là một quá trình hiện thực hóa tiềm năng bất cứ lúc nào, ở bất kỳ mức độ nào). Điều này đòi hỏi nỗ lực liên tục để trở thành phiên bản tốt nhất của bản thân.

Nhận ra những khoảnh khắc đỉnh cao

Maslow mô tả những khoảnh khắc đỉnh cao (peak experiences) như transient moments of self actualization (những khoảnh khắc tạm thời của sự tự hiện thực hóa). Những khoảnh khắc này cần được nhận biết khi chúng xảy ra, vì chúng có thể chỉ ra hướng đi đúng cho sự tự hiện thực hóa của bạn.

Chuẩn bị đối mặt với tâm bệnh lý

Một phần của việc trở thành người tốt hơn là xác định và đối mặt với những khía cạnh khó chịu nhất của bản thân. This is painful, Maslow viết, but giving up the defenses is worthwhile. (Điều này đau đớn, nhưng từ bỏ các hàng rào bảo vệ là điều đáng giá).

Trong khi những hành vi này có thể giúp bạn đạt được self actualization, hãy nhớ rằng điều này không phải là ưu tiên của tất cả mọi người. Việc áp dụng các quan điểm và hành vi này vào cuộc sống sẽ không gây hại, mà còn có thể thúc đẩy sự phát triển cá nhân của bạn.