Sử dụng từ ngữ khoa trương không khiến bạn thông minh hơn

George Orwell đã nói đúng: Đừng bao giờ dùng một từ dài nếu có một từ ngắn có thể thay thế.

Phức tạp hay đơn giản hơn?

Liệu ngôn ngữ cầu kỳ, được xây dựng thông qua các cấu trúc phức tạp và sự kết hợp từ vựng đa dạng, có làm tăng sự đánh giá về trí thông minh của tác giả? Hay sự đơn giản lại hiệu quả hơn?

Một nghiên cứu tâm lý thú vị đã thực hiện một số thử nghiệm để kiểm tra câu hỏi này. Tác giả yêu cầu các độc giả khác nhau đánh giá nhiều phiên bản của các văn bản khác nhau, được viết với từ ngữ và cấu trúc hoặc đơn giản hoặc phức tạp hơn. Sở thích của các độc giả rõ ràng và còn tiết lộ nhiều sự thật thú vị khác.

Ví dụ, độc giả thích các bài luận xin nhập học sau đại học sử dụng từ ngữ nhỏ gọn và đơn giản hơn các bài luận sử dụng từ dài thay thế từ điển đồng nghĩa. Chất lượng các bài luận có sự khác biệt, nhưng tác giả ghi nhận rằng, Sự phức tạp không thể che giấu điểm yếu của các bài luận kém, cũng không làm tăng sức hấp dẫn của các bài luận chất lượng cao. Nói cách khác, George Orwell đã đúng: Đừng bao giờ dùng một từ dài nếu có một từ ngắn có thể thay thế.

Đơn giản hóa hay không?

Có thể độc giả không cảm thấy khó chịu với các từ ngữ phức tạp mà do sự rườm rà của văn bản khi bị thay đổi. Để kiểm tra ý tưởng này, một đoạn văn bản chưa được biết đến (tóm tắt luận án Tiến sĩ) được đưa cho các độc giả với hai hình thức khác nhau. Đầu tiên là bản gốc, chứa nhiều từ dài và phức tạp. Bản thứ hai là một phiên bản đơn giản hóa, thay thế một số từ dài bằng từ nhỏ hơn và dễ hiểu hơn. Độc giả đánh giá cao bản đơn giản hóa, ngay cả khi đó là văn bản đã qua chỉnh sửa.

Độc giả cũng được đưa cho hai văn bản sau đây, với một nửa nhận văn bản đầu tiên và nửa còn lại nhận văn bản thứ hai:

Vẫn còn nhiều điều liên quan đến các thuộc tính của Thượng Đế và bản chất của tôi hoặc tâm trí của tôi mà tôi cần phải điều tra thêm. Nhưng có lẽ tôi sẽ tiếp tục những điều này vào một thời điểm khác. Còn bây giờ, không có điều gì cấp bách hơn (sau khi đã lưu ý về những điều cần tránh và những việc cần làm để đạt được sự thật) là cố gắng thoát ra khỏi những nghi ngờ mà tôi đã rơi vào trong những ngày trước đó và xem liệu có thể đạt được điều gì chắc chắn liên quan đến các vật chất hay không.

(There remain to be investigated by me many things concerning the attributes of God, and many things concerning me myself or the nature of my mind. But I shall perhaps resume these things at another time, and now nothing seems to be more urgent after I have noticed against what were to be cautioned and what were to be done in order to reach the truth than that I might try to emerge from the doubts into which I have gone in the previous days and that I might see whether something certain concerning material things could be had.)

Nhiều vấn đề khác liên quan đến các thuộc tính của Thượng Đế và bản chất hoặc tâm trí của tôi vẫn cần được xem xét, nhưng có lẽ tôi sẽ tiếp tục điều tra chúng vào một dịp khác. Hiện tại (sau khi đã ghi nhận những điều cần làm hoặc cần tránh để đạt được tri thức về chân lý), nhiệm vụ chính của tôi là cố gắng thoát khỏi trạng thái nghi ngờ mà tôi đã rơi vào trong những ngày gần đây và xem liệu có thể biết được điều gì chắc chắn về các vật chất hay không.

(Many other matters respecting the attributes of God and my own nature or mind remain for consideration; but I shall possibly on another occasion resume the investigation of these. Now after first noting what must be done or avoided in order to arrive at a knowledge of the truth my principal task is to endeavor to emerge from the state of doubt into which I have these last days fallen, and to see whether nothing certain can be known regarding material things.)

Không có gì bất ngờ, độc giả của văn bản đầu tiên đánh giá nó là phức tạp hơn; trong khi độc giả của văn bản thứ hai đánh giá nó thông minh hơn. Nhưng điều thú vị ở đây là: Đó là cùng một văn bản – Meditations của René Descartes – chỉ được dịch bởi hai người khác nhau. Điều này hoàn toàn tránh được câu hỏi khó về việc thao túng văn bản và một lần nữa nhấn mạnh tầm quan trọng của sự đơn giản.

Nhưng nếu độc giả được cho biết rằng văn bản do Descartes viết? Điều này thay đổi mọi thứ. Khi được tiết lộ là văn bản nổi tiếng, độc giả đã đánh giá cao cả hai bản dịch dù là phức tạp hay đơn giản. Danh tiếng có giá trị, ngay cả khi văn bản khó hiểu. Có vẻ như, các nhà tư tưởng nổi tiếng có thể phá vỡ quy tắc đơn giản là thông minh hơn.

Đơn giản là thông minh hơn

Tại sao, khi mọi thứ đều như nhau, độc giả lại cho rằng tác giả của văn bản nhiều chữ phức tạp kém thông minh hơn những người viết đơn giản? Trí tuệ dân gian cho rằng làm mọi thứ phức tạp thì dễ, nhưng làm chúng đơn giản mới thực sự thiên tài. Tác giả nghiên cứu gợi ý một lý do kỹ thuật hơn: sự trôi chảy.

Độc giả đánh giá trí tuệ của tác giả không chỉ qua chất lượng lập luận mà còn qua mức độ họ hiểu được những gì tác giả đang cố gắng truyền tải. Sử dụng từ ngữ và câu cú đơn giản làm rõ ý nghĩa. Từ ngữ cầu kỳ không khiến bài viết nghe thông minh; chúng khiến bài viết khó hiểu.

Tác giả đã kiểm tra giả thuyết này bằng cách cung cấp một số độc giả văn bản được in bằng phông chữ cực kỳ khó đọc, trong khi những độc giả khác nhận văn bản giống hệt nhưng bằng phông chữ Times New Roman thông dụng. Mặc dù là cùng một văn bản, những độc giả gặp khó khăn khi đọc đã đánh giá văn bản kém hơn đáng kể.

Lời khuyên dành cho các nhà văn rất rõ ràng: Hãy làm mọi thứ dễ dàng cho độc giả của bạn, và họ sẽ thấy bạn tài giỏi.